«Ցանկացած հայ պարտավոր է լավ իմանալ Հայոց պատմությունը, որն անհրաժեշտ է մեզ ոչ միայն անցյալը հասկանալու, այլև ապագայում անցյալի սխալները կանխորոշելու և չկրկնելու, ինչպես նաև` արդարություն սահմանելու համար: Ցեղասպանության թանգարան ինստիտուտն այն վայրերից մեկն է, որը կապ ունի հայոց պատմությունն ուսումնասիրելու հետ` օգտվելով հարուստ գրականությունից, սակայն ինչպես ցանկացած գրադարան, այն ևս կարիք ունի նոր գրքերով զինվելու, հատկապես այն գարականությամբ, որը բացահայտում է 19-րդ դարի վերջից մինչև Առաջին համաշխարհային պատերազմի ավարտն ընկած ժամանակահատվածում Օսմանյան կայսրության օրոք տեղի ունեցած իրադարձությունների մասին»,- հայտնեց Վայր բնության և հուշարձանների պահպանման հիմնադրամի տնօրեն Ռուբեն Խաչատրյանը` ՀՀ ԳԱԱ Ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի գրադարանին գրքեր նվիրաբերելու արարողության ժամանակ:
Ռ. Խաչատրյանը հայտնեց, որ մեկ ամիս առաջ իրենց կողմից կոչ է արվել` գրքեր նվիրաբերել թանգարանի գրադարանին: Նա նշեց, որ այսօր արդեն ինքը խորհին երախտագիտությամբ ուզում է նշել այն մարդկանց անունները, ովքեր միացել են այս կոչին և շատ կարևոր գրքեր են նվիրաբերել:
«Առաջին հերթին «ՎիվաՍել-ՄՏՍ» ընկերությանը` հանձինս գլխավոր տնօրեն Ռալֆ Յիրիկյանի, ում շնորհիվ թանգարանի գրադարանը համալրվել է 20 բացառիկ գրքերով»,- ընդգծեց Ռ. Խաչատրյանը, ով նշեց նաև, որ նվիրաբերված գրքերի շարքում է 1917 թ-ին «Տարսուսի կարմիր գորգերը» խորագրի ներքո տպագրված Հելլեն Գիբբոնսի «Նամակների ժողովածուն», որտեղ արտացոլված է 1909 թ-ի թուրքական 10 քաղաքներում հայերի զանգվածային կոտորածների պատկերը:
Հենց այս առիթով Ռ. Խաչատրյանի և Ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի կողմից Ռալֆ Յիրիկյանը պարգևատրվեց հուշամեդալով: Իր խոսքում ընկերության տնօրենը ուղղում մտցրեց և ասաց, որ նվիրաբերվում է ոչ թե 20, այլ 23 գիրք, որոնցից 3-ը պատմություն ունեն:
«Վերջերս, երբ ԱՄՆ-ում էինք` որպես ընկերություն, հանդիպեցինք Մանուկյան-Դեմիրճյան դպրոցի հետ, և իմանալով մեր նախաձեռնության մասին, իրենք էլ ուզեցան մասնակցել ակցիային և նվիրել 3 գիրք` խնդրելով, որ մենք հանձնենք դրանք թանգարանին»,- պատմեց Ռ. Յիրիկյանն ու հավելեց, որ այսօր կատարում է այդ խնդրանքը:
Ըստ ընկերության տնօրենի` «միայն հայ լինելը, ասելը, որ մենք հայ ենք, բավարար չէ»: Նա նշեց, որ «գլուխ գովելով կամ կենաց խմելով` մենք մեզ ու մեր ինքնությունը չենք կարող պահպանել»:
«Եթե մենք հայ ենք և հավատում ենք, որ պատկանում ենք այս ինքնությանն ու այս ազգին, և եթե մենք սիրում ենք մեր ինքնությունը, ուրեմն պետք է աշխատենք` պահպանելու մեր ինքնությունը, ավելի ուժեղացնելու ու հզորացնելու, որ երաշխավորենք մեր ազգի հետագա գոյությունը»,- ընդգծեց Ռ. Յիրիկյանն ու հավելեց, որ այսօրվա նախաձեռնությունը մի օրինակն է այդ աշխատանքի, քանի որ ընկերությունն ընտրել է «Աշխատե´լ, և ոչ թե կենաց խմել» կարգախոսը:
Վայրի բնության և մշակութային արժեքների պահպանման հիմնադրամի տնօրենը հայտնեց, որ հուշամեդալի է արժանացել նաև «Վալեք» ընկերության տնօրեն Գագիկ Արզումանյանը, ում կողմից նվիրաբերված գիրքը «Քրիստոնյա արևելք» ամսագրում Յոհանես Լեփսիուսի հրապարակված հոդվածների ժողովածուն է: Խորհրդանշական հուշամեդալ ստացավ նաև գերմանացի մի բարերար, ով ցանկացել էր գաղտնի մնալ:
Հիմնադրամի աշխատակից Բարբարա Զիբերդը, ով հուշամեդալը փոխանցելու էր գերմանացի բարերարին, հայտնեց, որ վերջինիս համար «մեծ պատիվ էր գիրքը նվիրել գրադարանին, քանի որ Գերմանիան այդ ժամանակաշրջանում Օսմանյան Թուրքիայի դաշնակիցն էր համարվում, և նա ավելի պարտավորված է իրեն զգացել` լավ բան անելու Հայաստանի համար»: Նա նշեց նաև, որ բարերարը ցանկացություն է հայտնել գալ Հայաստան, և հույս հայտնեց, որ հաջորդ անգամ նա անձամբ ու բացահայտ կերպով գրքեր կհանձնի թանգարանին:
Հիմնադրամի տնօրեն Ռ. Խաչատրյանը հայտնեց, որ գիրքը Յոհանես Լեփսիուսի` 1916 թ-ին լույս տեսած «Հայ ժողովրդի կյանքը Թուրքիայում» գիրքն է` հեղինակի առաջին աշխատություններից, որտեղ ճշգրտորեն նկարագրվում է Հայոց ցեղասպանությունը: Հեղինակին հաջողվել է հրատարակել այս աշխատությունը, չնայած բազմաթիվ խոչընդոտներին ու Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ գերմանական խստագույն գրաքննության սահմանափակումներին: Նա ընդգծեց, որ աշխարհի շատ քիչ գրադարաններում կարելի է գտնել այս գիրքը:
